Vào đêm thứ sáu ở Sunderland, tôi đã chứng kiến ​​một làn sóng tội phạm và côn đồ nhấn chìm một thành phố đầy tự hào.

Giống như những gì họ đã làm trước đó ở Southport, Hartlepool và London, những nhà hoạt động cực hữu – những người tuyên bố họ biểu tình phản đối vụ sát hại ba bé gái – đã tấn công những cảnh sát đang cố gắng giữ gìn trật tự.

Nhưng cũng như những tên côn đồ đeo mặt nạ ném đá vào hàng ngũ cảnh sát chống bạo động, có những gia đình ở Anh cổ vũ họ. Tôi thấy những ông bố bà mẹ đẩy những chiếc xe nôi; những đứa trẻ quấn cờ St George tham gia cuộc tuần hành.

Một người phụ nữ đã khuyên con trai mình, người đang ném đá vào cảnh sát chống bạo động, rằng hãy đảm bảo không làm bản thân bị thương.

Một số người, như Nigel Farage, lãnh đạo Đảng Cải cách nước Anh (Reform UK), cho rằng những gì chúng ta đang thấy là bằng chứng của một đất nước đang bên bờ vực khủng hoảng, mối quan hệ giữa các cộng đồng đang vô cùng căng thẳng.

Ông ấy có đúng không? Chúng ta có chuẩn bị cho một mùa hè xung đột chủng tộc, với các nhà thờ Hồi giáo đóng cửa, cảnh sát chuẩn bị cho tình huống tồi tệ nhất và căng thẳng giữa các cộng đồng ngày càng sâu sắc không?

Hay liệu những người cho rằng đất nước đang ở bờ vực khủng hoảng có đang mâu thuẫn với các số liệu thống kê cho thấy một câu chuyện khác, một câu chuyện mà so với một thế hệ trước, Anh là một quốc gia có tỷ lệ tội phạm thấp và khoan dung hơn – nơi các nhóm xã hội khác nhau, các cá nhân và các quan điểm khác biệt được chấp nhận và tôn trọng?

Việc lan truyền những lời dối trá và thông tin sai lệch từ những kẻ cực hữu sau vụ giết người ở Southport là một ví dụ về chiến thuật rộng hơn của nhóm này.

Ở Southport, những kẻ cực hữu này tập trung vào việc đưa ra một tuyên bố sai sự thật rằng người chịu trách nhiệm cho vụ tấn công là một người xin tị nạn Hồi giáo đã đến Vương quốc Anh bằng thuyền.

Rộng hơn, họ cho lan truyền thông tin sai lệch rằng mức độ nhập cư và tội phạm bạo lực có liên quan với nhau.

Họ cũng tuyên truyền những tuyên bố không chính xác rằng người nước ngoài, đặc biệt là người Hồi giáo, gây ra mối đe dọa đặc biệt đối với trẻ em.

Cảnh sát và các chính trị gia bị cáo buộc không bảo vệ được những người tự coi mình là người bản địa.

Thông thường, nhóm các nhà hoạt động cực hữu này cũng tuyên truyền trên mạng xã hội những tuyên bố không có bằng chứng về “sự phân biệt đối xử của cảnh sát” – rằng các sĩ quan cấp cao nhẹ tay hơn với các nhóm biểu tình là người dân tộc thiểu số.

“Cái gì mới khiến bạn đủ tức giận để làm điều gì đó nhằm giải quyết vấn đề này?” Tommy Robinson, cựu lãnh đạo của nhóm cực hữu Liên minh bảo vệ Anh (English Defence League), đặt câu hỏi.

Đây là một lý lẽ hấp dẫn đối với những người đang tìm kiếm ai đó để đổ lỗi cho những khó khăn mà họ phải đối mặt trong cuộc sống hằng ngày: chi phí sinh hoạt, nhà ở đắt đỏ và dịch vụ công kém chất lượng.

Bạo loạn để lại vết sẹo cho những cộng đồng vốn đã phải vật lộn với những thách thức về kinh tế.

Nhưng hãy đến vào ngày hôm sau và bạn sẽ thấy một nước Anh rất khác.

Sau những vụ bạo loạn ở Hartlepool tuần trước, tôi đã đến trung tâm cộng đồng Salaam trên con phố bị nhắm mục tiêu trong vụ bạo loạn vào đêm thứ Tư.

Tòa nhà này đã trở thành trụ sở cho một đội tình nguyện làm công việc dọn dẹp.

Trung tâm cộng đồng này thường xuyên phát thức ăn và các nhu yếu phẩm khác cho những người đang phải vật lộn để kiếm sống.

Những người từ nhiều hoàn cảnh khác nhau đã nói với tôi rằng thật nực cười khi cho rằng thị trấn này là một thùng thuốc súng chủng tộc.

Họ nói về một cộng đồng gắn bó chặt chẽ, nơi mọi người từ mọi hoàn cảnh đều quan tâm đến nhau.

Như để chứng minh cho quan điểm này, một nhóm phụ nữ trẻ đến sau khi đi tặng sôcôla và những món quà khác cho đồn cảnh sát để cảm ơn các cảnh sát đã giải quyết các vụ bạo động.

Họ mang theo những gói thức ăn và đồ uống để phân phát cho các gia đình địa phương bị ảnh hưởng bởi các hoạt động bạo lực vừa qua.

Một người bán thịt địa phương đã trở thành anh hùng của Hartlepool vì đã ở lại cửa hàng của mình khi đám đông cố gắng đập vỡ cửa sổ, ngăn việc dao chặt thịt và dao phay của mình khỏi rơi vào tay kẻ xấu.

Một người xin tị nạn bị đấm khi đang đi trên đường trong cuộc hỗn loạn, hôm sau đã được những người từ nhiều cộng đồng khác nhau tạo nên khu phố nghèo đói này bắt tay.

“Căng như dây đàn” là cách mà viên cảnh sát địa phương mô tả những người ở khu vực của mình. “Có một vài kẻ ngốc nhưng tôi biết tất cả mọi người ở đây và hầu hết những người tham gia biểu tình trên phố không phải người Hartlepool.”

Sẽ là sai lầm nếu cho rằng không có căng thẳng nào trong thị trấn hoặc những nơi khác cũng bị ảnh hưởng bởi tình trạng hỗn loạn gần đây. Những luận điệu của phe cực hữu có hiệu quả vì nó chạm được vào sự thất vọng và bất mãn thực sự.

Quan hệ chủng tộc ở Hartlepool đã bị thử thách nghiêm trọng vào năm ngoái khi một người xin tị nạn, Ahmed Alid, đâm chết một người về hưu trong thị trấn.

Alid, người nói rằng hành động của anh ta bị thúc đẩy bởi các sự kiện ở Gaza, đã bị kết án tù chung thân vào tháng Năm, với thời gian thụ án tối thiểu là 44 năm.

Ngoài những sự cố tương đối đơn lẻ này, tất nhiên, vẫn còn những lo ngại chính đáng về tác động của tình trạng nhập cư cao lên các cộng đồng nơi hệ thống chăm sóc sức khỏe và trường học đang chịu nhiều áp lực.

Ngoài ra còn có những câu hỏi về tác động của tình trạng nhập cư đối với mức độ gắn kết của các cộng đồng.

Có bằng chứng cho thấy có một sự quan ngại sâu sắc về cả tình trạng người nhập cư hợp pháp và bất hợp pháp hiện nay. Một cuộc khảo sát của Ipsos vào tháng Hai cho thấy 52% người dân tin rằng mức nhập cư hiện tại là quá cao. Hai năm trước, chỉ có 42% cho biết như vậy.

Nhưng cuộc khảo sát của Ipsos cho thấy mọi người nhìn chung có cái nhìn tích cực hơn về tác động của nhập cư, mặc dù khoảng cách giữa các quan điểm khác biệt đã thu hẹp kể từ năm 2022.

Đối với các quan điểm dài hạn, Khảo sát Xã hội châu Âu uy tín cho thấy vào năm 2022, hầu hết người dân ở Vương quốc Anh cho rằng nhập cư có lợi cho nền kinh tế và đời sống văn hóa của đất nước. Phần lớn cho biết nhập cư khiến nước Anh trở trở thành một nơi đáng sống hơn.

Một nghiên cứu riêng do Khảo sát Các Giá trị Thế giới thực hiện cho thấy Vương quốc Anh là quốc gia ít có khả năng đồng ý rằng nhập cư gây ra tội phạm hoặc thất nghiệp. Chỉ có 5% người Anh cho biết họ sẽ không vui khi có một người nhập cư làm hàng xóm, một trong những tỷ lệ thấp nhất được tìm thấy ở bất kỳ đâu.

Một số khu vực nơi các cuộc biểu tình vừa xảy ra, chẳng hạn như Middlesbrough, có tỷ lệ tội phạm cao hơn đáng kể so với mức trung bình toàn quốc. Và với việc cảnh sát phải đối mặt với những thách thức đã được ghi nhận, và tình trạng tồn đọng hồ sơ tại tòa án, thì có thể giải thích được vì sao người dân có lý do để cho rằng cảnh sát và tòa án không thực sự làm việc hiệu quả.

Cảm nhận này của người dân có thể đặc biệt rõ rệt hơn ở những khu vực có tỷ lệ tội phạm cao nhất.

Nhưng những bằng chứng tốt nhất của Văn phòng Thống kê Quốc gia cho thấy tỷ lệ tội phạm chỉ bằng một phần nhỏ so với một thế hệ trước. Cứ năm vụ án xảy ra ở Anh và xứ Wales vào năm 1995 thì chỉ có một vụ xảy ra hiện nay.

Các hành vi gây rối cũng ở mức thấp kỷ lục. Khả năng bạn trở thành nạn nhân của bạo lực ở Anh hiện nay gần như chắc chắn thấp hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử.

Các số liệu cho thấy trong thời gian tỷ lệ di cư tăng lên, tội phạm bạo lực đã giảm.

Phải nghe hàng loạt câu chuyện tội phạm khủng khiếp hằng ngày, chúng ta có thể dễ dàng tưởng tượng rằng đất nước đang trở nên vô pháp và nguy hiểm hơn.

Nhưng khi hỏi mọi người về trải nghiệm của họ với tội phạm, thì ngược lại, theo phản hồi từ Khảo sát Tội phạm ở Anh và xứ Wales.

Ở Sunderland, có vẻ như khá nhiều người coi tình trạng bất ổn này như những sự kiện đáng chú ý, một cơ hội để thể hiện sự tức giận của họ đối với một quốc gia mà họ tin rằng đã phớt lờ họ.

Đối với những người khác, những vụ bạo động này không hẳn là tự phát. Ngay trước khi các vụ bạo động nổ ra ở trung tâm thành phố, một chuyến tàu từ Glasgow đã vào ga, chở đầy những nam giới quấn cờ Liên hiệp Anh. Bên ngoài ga, họ được chào đón bởi một đám đông nói giọng miền Nam.

Tôi nhận thấy một vài khuôn mặt có mối quan hệ với Liên đoàn Bảo vệ Anh – một tổ chức hiện đã không còn tồn tại.

Đây không phải là lần đầu tiên tôi thấy căng thẳng về chủng tộc bùng phát trong 45 năm đưa tin về Vương quốc Anh.

Điểm khác biệt lần này là việc ai cũng có thể tự đưa tin trên mạng xã hội đồng nghĩa với việc các nhóm cực đoan có thể sử dụng nền tảng này để kích động mà không phải lo lắng về việc bị kiểm soát.

Có bằng chứng về các trang web do nước ngoài sở hữu đang tích cực phát tán thông tin sai lệch. Những thông tin này được những kẻ cực đoan liên kết với một loạt các nhóm tự xưng là “yêu nước” phát tán.

Đối với những người chứng kiến ​​bạo lực bùng phát trong cộng đồng của họ, đây rõ ràng là thời điểm rất đáng lo ngại và vẫn chưa biết liệu chúng ta đã chứng kiến ​​điều tồi tệ nhất hay chưa.

Nhưng tôi đã theo dõi các hoạt động dọn dẹp ở Hartlepool và đọc các nghiên cứu cho thấy nước Anh ngày nay an toàn hơn và khoan dung hơn bao giờ hết.

Vì thế, tôi cảm thấy rằng ngay lúc này sẽ là sai lầm nếu cho rằng chủ nghĩa côn đồ cực hữu là đại diện cho tình trạng hiện nay ở Anh.